Ξεκινώντας από την παραδοχή ότι η ταινία «διαφημίζει» στην ευρωπαϊκή και αμερικάνικη αγορά το τουριστικό προϊόν του Νομού Μεσσηνίας, το παρόν άρθρο σκοπεύει στο να ανοίξει μια συζήτηση αναφορικά με τα εξής 2 ερωτήματα:
(i) Μπορούμε να προβλέψουμε για τα έτη 2013, 2014 τις επιπλέον αφίξεις/διανυκτερεύσεις για τον εισερχόμενο (inbound) και τον εγχώριο (domestic) τουρισμό ως αποτέλεσμα της διαφήμισης που θα προέλθει από την ταινία;
(ii) Μπορούμε να αναλάβουμε δράσεις εκ των προτέρων (pro-active) για να μεγιστοποιήσουμε την αύξηση αυτή;
Για να απαντήσουμε στο πρώτο ερώτημα, θα εξετάσουμε ένα αντίστοιχο «προηγούμενο»: την ταινία «Το Μαντολίνο του Λοχαγού Κορέλι» που γυρίστηκε στην Κεφαλλονιά, διανεμήθηκε στις αίθουσες το 2001 και σύμφωνα με τους υπολογισμούς μας, προκάλεσε σημαντική αύξηση της εισερχόμενης τουριστικής κίνησης από το Ηνωμένο Βασίλειο.
Συγκεκριμένα, έχει αποδειχθεί ότι η τουριστική κίνηση (αφίξεις ή διανυκτερεύσεις) σχετίζεται διαμέσου μιας γραμμικής εξίσωσης ισορροπίας (balance equation) με κάποια μακροοικονομικά μεγέθη, τα κυριότερα εκ των οποίων είναι:
• Το κατά κεφαλήν πραγματικό ΑΕΠ στην χώρα προέλευσης (Real Gross Domestic Product per Capita - RGDP), εκφρασμένο στο νόμισμα της χώρας προορισμού (ευρώ).
• Ο λόγος του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή (Consumer Price Index) της χώρας προορισμού προς τον αντίστοιχο στη χώρα προέλευσης (CPIdest/CPIor).
• Το κόστος ταξιδιού (expenditure cost) που χωρίζεται στο
- Travel Cost (TC) δηλαδή το μέσο κόστος διαμονής ανά ημέρα που περιλαμβάνει όλα τα έξοδα π.χ. ενοικίαση καταλύματος, διατροφή, έξοδα μετακίνησης και το
- Passenger Cost (PC) που δηλώνει το κόστος μετάβασης από τη χώρα προέλευσης στη χώρα προορισμού.
Χτίζοντας ένα τέτοιο μαθηματικό/στοχαστικό μοντέλο (Kalman filter) για το Ν. Κεφαλλονιάς με δεδομένα που συλλέξαμε από την ΕΛΣΤΑΤ, την Παγκόσμια Τράπεζα, τον Παγκόσμιο Οργανισμό Τουρισμού, την Association of European Airline και από τον αερολιμένα Αργοστολίου για την περίοδο 1993-2010, δείξαμε ότι οι αφίξεις από το Η. Βασίλειο χωρίς την διαφήμιση/επιρροή από την ταινία θα ήταν 30.576 το 2001 και 33.727 το 2002, ενώ στην πραγματικότητα ανήλθαν σε 44.207 και 43.108, δηλαδή σημείωσαν αύξηση ως προς το αναμενόμενο κατά 44% και 28% αντίστοιχα. Ανάλογα είναι τα νούμερα για τις διανυκτερεύσεις. Αναφορικά με τον εγχώριο τουρισμό (Ελληνες τουρίστες), δείξαμε ότι η επιρροή της ταινίας ήταν μικρή.
Ως εκ τούτου, μπορούμε να κάνουμε μια «πρόχειρη» αναγωγή των πιο πάνω συμπερασμάτων στο Ν. Μεσσηνίας και να υποθέσουμε μια αντίστοιχη αύξηση στην τουριστική κίνηση από το Η. Βασίλειο αλλά και από άλλες χώρες όπως η Γερμανία, η Ολλανδία κ.λπ. Αν θέλουμε να είμαστε πιο συγκεκριμένοι, θα μπορούσαμε να λάβουμε υπόψη τον αριθμό των εισιτηρίων που θα «κόψει» η ταινία ανά χώρα την πρώτη εβδομάδα, να τα συγκρίνουμε με τα αντίστοιχα του Κορέλι και να κάνουμε τις αναγωγές των ποσοστών κ.ο.κ. Σε κάθε περίπτωση με βάση τα παραπάνω και σύμφωνα με την τελευταία διαθέσιμη απογραφή της ΕΛΣΤΑΤ, η ταινία θα μπορούσε δυνητικά να φέρει περισσότερους από 15.000 επιπλέον αλλοδαπούς τουρίστες στο νομό τη διετία 2013-2014 και τζίρο 10-15 εκατομμύρια.
Για να απαντήσουμε στο 2ο ερώτημα, ας σταθούμε πρώτα στη διαπίστωση ότι η προσπελασιμότητα του νομού έχει βελτιωθεί σημαντικά τόσο με το νέο οδικό άξονα Τρίπολης - Καλαμάτας όσο και με τις πτήσεις από και προς το αεροδρόμιο της Μεσσήνης. Η εύκολη πρόσβαση μαζί με μια καλή εκστρατεία προώθησης θα μπορούσαν να αναδείξουν το νομό σε δημοφιλή τουριστικό προορισμό. Εν προκειμένω η ταινία «Before Midnight» συνιστά από μόνη της δράση έμμεσης προώθησης. Για να την μετατρέψουμε σε άμεση πρέπει να εξασφαλίσουμε ότι ο θεατής βγαίνοντας από την αίθουσα θα κάνει το συνειρμό (που δεν είναι πάντα προφανής) ότι το κάδρο της ταινίας δεν είναι ένα τεχνητό «σκηνικό», αλλά ένας πραγματικός τόπος που μπορεί ο ίδιος να επισκεφτεί, να γνωρίσει τους ανθρώπους που κατοικούν εκεί, να φιλοξενηθεί και να περάσει τις διακοπές του! Καταλυτική επίδραση προς τον συνειρμό αυτό θα μπορούσε να έχει η ακόλουθη ιδέα: να συναφθεί μια συμφωνία με την εταιρεία διανομής της ταινίας σε κάθε χώρα (και στην Ελλάδα) και να στηθεί μια λοταρία όπου κάθε θεατής θα παίρνει ένα μοναδικό κωδικό στο εισιτήριο και στη συνέχεια θα μπορεί να συμμετέχει στην κλήρωση με το να συμπληρώνει τα στοιχεία του σε μια ιστοσελίδα. Το πρώτο βραβείο θα ήταν (προφανώς) διακοπές στο Νομό Μεσσηνίας με όλα τα έξοδα πληρωμένα κ.λπ. Το Επιμελητήριο του νομού στη συνέχεια θα αποστέλλει στους συμμετέχοντες (με τη συγκατάθεσή τους) ενημερωτικά e-mails με προσφορές, πακέτα διακοπών, νέα από την τουριστική κίνηση, events όπως το Φεστιβάλ Χορού κ.λπ.
Με λίγα λόγια, οι προκλήσεις σε παραδοσιακούς τομείς (όπως ο τουρισμός) απαιτούν επιτελικό σχεδιασμό και σύγχρονες μεθόδους οργάνωσης. Με την παραδοχή ότι ο τουρισμός θέλουμε να γίνει μοχλός ανάπτυξης για το νομό, αν αφομοιώσουμε τις μεθόδους αυτές παραδειγματιζόμενοι και από άλλες χώρες π.χ. Ισπανούς, Βρετανούς, το συντομότερο, θα έχουμε χειροπιαστά αποτελέσματα.
Σωτήρης Κανελλόπουλος (Ηλ/γος Μηχ/κος & Μηχ/κος Η/Υ skanello@gmail.com)
Βασίλης Σακαρέλλος (Ηλ/γος Μηχ/κος & Μηχ/κος Η/Υ bsakarel@mail.ntua.gr
[1]. http: //www.imdb.com/title/tt2209418/releaseinfo?ref =tt ov inf
